ردپای اسطوره‌ها در کنسرت_تئاتر

برگزاری پروژه‌هایی موسوم به کنسرت_تئاتر در سال های اخیر با استقبال هنردوستان مواجه شده است. در این یادداشت به بررسی اجمالی پروژه های کنسرت-تئاتر و تاثیرات این آًثار می‌پردازیم.

کنسرت تئاتر پرواز همای با نام پروژه‌ی “حلاج” یک اثر نمایشی موسیقایی است که داستان پیدایش، مبارزه، به سلاخی کشیدن و بر دار آویختن حلاج را با حضور بازیگران، سماع‌گران و نوازنده‌ها روایت می‌کند. در این کنسرت از اشعار همای، عطار، حافظ و مولانا برای به تصویر کشیدن اثر استفاده شده است.

کنسرت نمایش «سی» با آهنگسازی سهراب پورناظری و خوانندگی همایون شجریان دیگر کنسرت فاخر در این سبک است که موسیقیدان‌ها با همراهی بازیگران سعی بر به وجود آوردن یک تجربه‌ی چندوجهی برای مخاطب دارند. این اثر با روایت سه داستان «زال و رودابه، رستم و اسفندیار و رستم و سهراب» و با بهره‌گیری از شعر، موسیقی و نمایش به روی صحنه رفت و با زنده کردن خرد و سنت‌های باستانی شاهنامه برای نسل جدید و آشنا کردن مخاطبان با ریشه‌های فرهنگی و ادبیات ایران باستان و تلاش برای یک اجرای مدرن و چند رسانه‌ای و فراتر از استانداردهای ایران یک اثر موفق به حساب می آید.

پروژه «ده سال تنهایی» با طرحی از سهیل دانش و کارگردانی اشکان خطیبی دیگر پروژه قابل توجه کنسرت_تئاتر است. این کنسرت یک پروژه مولتی‌مدیا و تکمیل شده پروژه «راک دِ پن» است که بر اساس یک مفهوم با قطعاتی از جنس موسیقی و نمایش به صحنه می‌رود؛ در واقع این اثر ترکیبی از مدیوم نمایش، موسیقی، نقاشی دیجیتال و همین‌طور سینما که با اجرای آثاری از استینگ، ریدیوهد، پینک فلوید، بیجیز و…بر روی صحنه رفت.

این آثار نمایشی یک مفهوم و داستان اصیل را با قطعاتی از جنس موسیقی و با چاشنی نمایش به روی صحنه می‌برند. در این آثار ترکیبی از نمایش و موسیقی به یاری هم می آیند تا یک اثر فاخر و جدید را به بینندگان ارائه کنند.

در تمامی تمدن‌های بشری و از دیرباز تاکنون ارتباط موسیقی با جسم و روان انسان امری ثابت شده است و انکار موسیقی به عنوان یکی از شاخه‌های مهم و تاثیرگذار بر زندگی بشر ناشدنی است.

از دو جنبه موسیقی را می توان تحلیل کرد، اول از جنبه شادی و شعف معنوی بر روان انسان و دوم تاثیر موسیقی بر جسم و جنبه درمانی آن. قدمت موسیقی به اندازه تاریخ هنر است و تجربه ی همراهی موسیقی با تئاتر و داشتن یک تجربه توامان سمعی و بصری در یک اثر به زمان های کهن و تئاترهای یونان باستان باز می‌گردد که سازها یکی از اجزای جدانشدنی از آثار آن زمان بودند.

با نگاهی به تاریخ هنری کشورمان هم این آثار با رنگ و بویی دینی و ملی آمیخته شده‌اند و در آثار تعزیه، روحوضی و سیاه بازی شاهد نقش پررنگ موسیقی هستیم.

با توجه به این سابقه دیرینه و تاثیر موسیقی بر جسم و درمان بیماری‌ها و تاثیرات تئاتر درمانی از دیدگاه روانشناسی و پرداختن این آثار به موضوعات اساطیری و اهمیت به ادبیات کهن و کلاسیک می‌توان کنسرت ها را محدود به جنبه موسیقی نکرد و با افزودن نمایش به آن بر جنبه‌های دیگر آن هم تاکید کرد.

خوشبختانه در آثار و کنسرت تئاترهای اخیر شاهد تجلی داستان‌های اساطیری ایرانی در موسیقی اصیل و سنتی ایرانی هستیم و پیوند این دو سبب درک بهتر هر دو حوزه شده است.

به طورکلی پروژه‌های کنسرت_تئاتر یکی از مهم‌ترین اقدامات در راستای افزایش سطح سلیقه‌ی مخاطبان بوده است. استقبال از این دست پروژه ها نشان می‌دهد در صورت نوآوری در آثار و دوری از به تکرار افتادن توسط هنرمندان، مخاطبان همراهی قابل توجهی با آنان دارند.

امید است در کشورمان شاهد رشد و شکوفایی هر چه بیشتر موسیقی و تئاتر در کنار هم باشیم.

منبع: اختصاصی آوای فردا