ساکسوفون از گذشته تا به حال

ساکسوفون یا ساکسیفون (به فرانسوی: saxophone) از جمله سازهای بادی_یک زبانه ای، از خانواده ساز کلارینت ها و همچین از سازهای انتقالی جدید است.

ساکسوفون از لحاظ شکل شبیه به لوله مخروطی است که دو بار انحنا یافته است. انتهاي پایين ساز رو به بالا خم شده و دهانه انتهایي مانند شيپور گشاد شده است و شامل این دهنی تک زبانه است که به لوله مخروطی شکل وصل شده است. روی بدنه این ساز سوراخ هایی وجود دارد که نوازنده از طریق مکانیزم کلیدی آن ها را می بندد، با فشرده شدن یا رها شدن کلیدها توسط نوازنده به تربیت صفحه ای روی سوراخ ها قرار گرفته یا صفحه از روی سوراخ ها برداشته می شود.

ساکسوفون به سبب داشتن یک قمیش مشابه کلارینت و دارا بودن برخی از خصوصیات ساز آکوستیک شبیه به کلارینت و هورمون، از نظر ساختمانی جز سازهای ترکیبی است. جنس ساز معمولا از برنج بوده اما جنس اصلی ساکسوفون از برنز است که روی آن را با ورقه ای از نقره می کشند.

اولین نمونه از این ساز در سال ۱۸۴۰ توسط آنتونی ژوزف ساکس، سازنده ی ساز بلژیکی ساخته شده و در سال ۱۸۴۶ توسط آلدوف ساکس که به فکر خلق آلت جدید موسیقی که شامل بهترین و قدرتمندترین صدا از نوع سازهای بادی باشد، نوع پیشرفته تر این ساز به ثبت رسید‌. این ساز در اصل برای نواخته شدن در ارکسترهای نظامی ساخته شد، اما امروزه به صورت تک نوازی و یا در موسیقی پاپ و جاز مورد استفاده قرار می گیرد.

ساکسوفون در ابعاد و انواع مختلفی ساخته شده است که تنها در دامنه صدایی با یکدیگر تفاوت دارند.
انواع مختلف این ساز شامل:

ساکسوفون باریتون است که اولین و بزرگترین نوع این ساز است و دارای صدایی بسیار رسا و قوی می باشد. این نوع ساکسوفون در گذشته تنها در ارکستر های نظامی بکار می رفت، اما امروزه در گروه های موسیقی جاز و پاپ به صورت سلو یا ساز همراهی کننده به کار برده می شود.

ساکسوفون باس یکی از بزرگترین اعضای خانواده‌ی ساکسوفون‌هاست. از باریتون بزرگ‌تر است و در موسیقی جز کاربرد دارد. نخستین بار هکتور برلیوز در یکی از آثار خود از آن استفاده کرد. نت نویسی این نوع ساکسوفون با کلید سل و صدای حاصله‌ی آن دو «اکتاو» و یک «دوم بزرگ» بم‌تر است.

ساکسوفون آلتو از مشهورترین ساز های این خانواده است که دارای صدایی رسا و نرم می باشد و به عنوان سلو همراهی کننده در موسیقی جز بسیار موفق است.

ساکسوفون سوپرانو از نظر شکل ظاهر با دیگر انواع این ساز متفاوت است. این نوع از ساکسوفون به شکل یک قیف مستقیم ‌است که سبب ایجاد زیر ترین نتها در بین انواع دیگر ساکسوفون می شود. این ساز در گروه های کوچک جاز نواخته می شود.

ساکسوفون تنور نوع دیگر از انواع این ساز است که دارای صدایی خاص بوده و در گروه های مختلف موسیقی می توان آن را بکار برد.

خانواده اصلی ساکسوفون بین سازهای B بمل و E بمل تغییر می کند. خانواده دیگری از ساکسوفون بین C و F تغییر می کند که بیشتر حاشیه ای هستند و سازها در F بصورت نادر موجود هستند.

(جولز دمرسمن – فانتزی سور آن)، (لارس اریک لارسون – کنسرتو ساکسوفون)، (یوجین بوزا – آریا پور ساکسیفون آلتو)، (داریوس میلهاد – اسکاراماش برای ساکسیفون آلتو)
از جمله معروف ترین قطعات ساکسوفون هستند.

منبع: اختصاصی آوای فردا