تار و تاریخ به تابلو موزیکالی “گُرُهده” رسید

آوای فردا: تابلو موزیکال «گُرُهده» اثری از میدیا فرج‌نژاد است که براساس مقامی ابداعی از حسین علیزاده ساخته شده است.

آهنگ «گُرُهده» تازه‌ترین اثرِ میدیا فرج‌نژاد در قالب پروژه «تار و تاریخ» است. فرج‌نژاد این آهنگ را براساسِ مقامِ ابداعیِ «داد و بیداد» از حسین علیزاده ساخته است. شعر آن از سروده‌های مهدی احمدی است.

آواز این قطعه را میلاد هیبدی خوانده و میکس و مسترینگش را احمد میرمعصومی انجام داده است.

ویدیویِ تابلو موزیکالِ «گُرُهده» در مکانی قدیمی با نام «کول فرح» در خوزستان ضبط شده است. «گُرُهده» به معنای گریخته است.

میدیا فرج‌نژاد در یادداشتی درباره این اثر نوشته است:

«حال خوزستانِ کهن خوب نیست. مردمانش از فارس و عرب و بختیاری و… زخمی‌اند و دردشان درد همه ماست.

نه هوا هست که نفس بکشند و نه هنوز مشکل کمبود آبشان رفع شده و نه اخیرا استطاعت خرید نان برای همه وجود دارد.

پشت میزنشینان شعار می‌دهند و مردم از زمین و آسمان برایشان می‌بارد. وقتی هم نمی‌بارد ساختمان ده طبقه بر سرشان آوار می‌شود.

پایم که به ایذه رسید و پای سخن مردمان آنجا که نشستم بیشتر خجالت کشیدم. من که مسئول نیستم خجالت کشیدم، نمیدانم چطور آن کسانی که باید خجالت بکشند آب نمی‌شوند.

پشت زخم‌های شهر اما کول فرح پنهان است، کول به معنای دره و فره به معنای روح‌افزا، پرستشگاه نارسینا (یکی از خدایان ایلامی)، مکانی جادویی که قدمت نقش برجسته‌هایش به ۲۷۰۰ قبل از میلاد برمی‌گردد.

مکانی که قدیمی‌ترین تصویر ساز (چنگ و دف) در تمامی نقش برجسته‌های ایران را به ما نشان می‌دهد.

حس و حال غریبی داشت…

«غم، درد، فریاد!»

به یاد مقام ابداعی استاد حسین علیزاده، «داد و بیداد» افتادم که غربتش با حال و هوای آنجا سازگار بود، به آن مقام، پرده‌های دشتی را اضافه کردم و فضای دلخواهم ساخته شد.

استفاده از شعر بختیاری هم کاملا اتفاقی بود؛ در جستجوهایم با شعری آشنا شدم با مطلع:

«تا كَي بِكُنُم بَنگِ خُدايی كه گُرُهدِه»

تا کی فریاد کنم خدایی را که پنهان شده(گریخته)است.

چیزی مطابق تر وجود نداشت، شعر مهدی احمدی (که بعدها او را از نزدیک دیدم) زبان حال همه ما شد.»

کارگردانی و تدوینِ «گُرُهده» را مرتضی حاج‌محمدی انجام داده است.

تابلو موزیکال در پروژه‌های مختلف تعاریف متفاوتی دارد. اما در پروژه‌ی «تار و تاریخ» براساس پدیده‌ای مانند یک بنا، یا تاریخِ یک منطقه در نقطه‌ای مشخص، موسیقی ساخته می‌شود تا روایت‌گرِ آن بنا یا روایتگر بخش مشخصی از تاریخ به زبان موسیقی باشد.