ضروری:در اغلب مواقع موسیقی های بی کلام و قطعات کُرال را گوش می دهم و از آهنگسازان معاصر قطعات یانی را دوست دارم

حسين ضروري متولد پاييز ١٣٦٤ در تهران، خواننده، آهنگساز، نوازنده و سرپرست گروه کر و اركستر آواي شفق است. ضروری با سابقه ي ١٢ سال تدريس و 17 سال فعالیت حرفه ای، جوايز متعددي را در زمينه آهنگسازي تئاتر در جشنواره هاي مختلف از جمله جشنواره فجر، تئاتر ماه، تئاتر شهر و… را از آن خود كرده است. وی در دوران فعاليت خود با توجه به وقوفی که به موسیقی علمی، فرم شناسی، هارمونی، اتنوموزیکولوژی، آنالیز، تنظیم و ارکستراسیون داشته اند علاوه بر فعالیت های خود در زمینه موسیقایی کلاسیک و پاپ تمامي تلاشش خود را در مسیر زنده نگه داشتن و ارج نهادن به موسيقي فاخر و فلكلوريك اقوام ايراني و تلفیق آن با موسیقی مدرن در کالبدی جدید نموده است.

ضروری در سال ۹۱ ارکستر و گروه کر آوای شفق را پایه گذاری نمود و در طول سال ها فعاليت خود کنسرت های متعددی را در سالن هاي مختلف كشور برگزار كرده است. آخرين کنسرت وی مورخ ٢٦ مرداد ماه امسال بود که با همراهی اركستر بزرگ و گروه كر ١٢٠ نفره آوای شفق در تالار وحدت به روی صحنه رفت و همچون کنسرت های قبل این خواننده با استقبال کم نظیر هنردوستان مواجه شد.

به اين بهانه با ايشان به بحث و گفتگو مي نشينيم.

لطفا برای آشنایی مخاطبان از مسیر زندگی هنری خودتان بفرمایید؟
بنده در خانواده ای فرهنگی و اهل هنر متولد شده ام و از همان دوران کودکی با توجه به اینکه پدربزرگم (محمدباقر ضروری) خواننده عاشیق خوان آذری و نوازنده تار آذری و بالابان بود، با موسیقی آشنا شدم. همچنین پدرم (علی ضروری ) نیز از صدای گرمی برخوردار بود و نوای موسیقی اصیل همواره در خانه شنیده می شد. همه این ها را می توان زمینه ساز فعالیت های من در زمینه موسیقی دانست. با نواختن ساز سه تار و آواز سنتی وارد دنیای موسیقی شدم. بعدها ضمن آشنایی بیشتر با موسیقی علمی و گذراندن دوره های آموزشی تخصصی سولفژ، صداسازی و تئوری موسیقی وارد فصل جدیدی از زندگی هنری خود شدم. در ادامه به مدت هشت سال به فعالیت در گروه های کر به عنوان خواننده تنور و سولیست گروه پرداختم و به موازات این فعالیت ها به نوازندگی سازهایی همچون پیانو، دودوک و گیتار مشغول شدم. سال ها بعد با تنظیم و آهنگسازی آشنا شدم و به تولید آثار کلاسیک و پاپ پرداختم. ازآنجایی که خوانندگی در سطح استاندارد جهانی دارای زوایایی بیش از تسلط بر صدا و تکنیک های آوازی می باشد، به بازیگری تئاتر و کارگردانی مشغول و در ادامه وارد حیطه آهنگسازی تئاتر شدم که برای آهنگسازی تئاتر موفق به گرفتن ده جایزه آهنگساز برگزیده همچون سی و سومین جشنواره موسیقی فجر، جشنواره ماه و… شدم. در کنار آموزش، مطالعات خودم را در سبک های مختلف موسیقی و علم موسیقی از جمله هارمونی، کنترپوان، آهنگسازی، آکورد شناسی، گام شناسی و متدهای مختلف آواز در سطح جهانی گسترش دادم. مدتی رهبرگروه کر کانون پرورش فکری بودم که موفق به دریافت جوایز متعددی در بخش تنظیم موسیقی برای سرود خوانی شدم. همچنین به عنوان سولیست در ارکستر ارسباران با سرژیک میرزائیان به مدت چهار سال همکاری کردم. همزمان رهبر گروه کر و خواننده ارکستر نوای صلح به رهبری مهدی وجدانی بودم. هم اکنون و در حدود دوازده سال است که مشغول به تدریس آواز کلاسیک و پاپ، صداسازی و سولفژ در آموزشگاه ها و عضو کانون خوانندگان کلاسیک دفتر موسیقی هستم.

چرا موسیقی و سبک فعلی را انتخاب کرده اید؟
استفاده کردن از صدا یک گرایش ذاتی بود و از زمان کودکی شکل گرفت. این موضوع فقط به آواز سنتی ای که در کودکی انتخاب کرده بودم، برنمی گردد. ناخودآگاه در مراسم های مختلف قرآن می خواندم و سه سال متوالی و در زمان نوجوانی در شهر تهران، نفر اول اذان شدم. خواندن علاقه و جزئی از من بود و موسیقی، آهنگسازی، نوازندگی و تنظیم به موازات آن حرکت می کرد. نغماتی که در کودکی شنیده ام، همانند آثار رشید بهبود اف و محمد نوری در من تاثیر گذار بودند. با آنکه سال ها به عنوان خواننده سبک کلاسیک با ارکسترها همکاری داشتم اما به مرور فضای کارهایم به سمت موسیقی فولکلور سوق گرفت و آن را با سبک سنتی تلفیق کردم. هم اکنون سبکی فی مابین سنتی، کلاسیک و فولکلور ایجاد کرده ام. این سبک تکنیک های آواز کلاسیک همانند ویبراسیون را داراست، اما جنس صدا، تکنیک ها و بازی های فلکلوریک و سنتی را هم دارد.
از ساخته های خودتان بفرمایید.
تا کنون اغلب ساخته های من موسیقی فیلم، تئاتر و بی کلام است. اما موسیقی با کلام در فضای پاپ و کلاسیک هم کار کرده ام که به زودی منتشر خواهد شد. قطعه “ایرانم ای وطن” بصورت زنده و با همراهی ارکستر آوای شفق در شبکه جام جم، برنامه باهمستان پخش و در کنسرت ها نیز اجرا شده است. ترانه، تنظیم و آهنگسازی این کار برعهده خودم بود. قطعه “حواسم پیش تو مونده” که در فضای پاپ، کلاسیک و راک است هم با ترانه ای از “نیلوفر کامیابی” و قطعه “صحنه خالی” با ترانه و آهنگسازی خودم نیز در کنسرت حوزه هنری اجرا شده است. در مجموع قطعات بسیاری آماده شده است که آن ها را منتشر خواهیم کرد. همچنین مجموعه ای از قطعات را برای موسیقی تئاتر “شبح اپرای تهران” با ترانه ای از سیاوش بابایی آهنگسازی و تنظیم نموده ام که به مدت ۳۰ شب در خانه هنرمندان به روی صحنه رفت و خود نیز در نقش شبح اپرا به ایفای نقش پرداختم .

خودتان چه نوع موسیقی ای را گوش می دهید؟
در اغلب مواقع موسیقی های بی کلام و قطعات کُرال را گوش می دهم و از آهنگسازان معاصر قطعات یانی را دوست دارم. برای من یانی فرد تاثیر گذاری در نوجوانی بود و از موسیقی او به علاقه فعلی رسیده ام. همچنین به آثار آهنگسازانی همچون موتزارت، شوبرت و شوپن نیز بسیار علاقه مندم. در واقع یک آهنگساز باید همه آثار را گوش دهد اما لزوما نیاز نیست همه نوع آهنگی بسازد. از خواننده های ایرانی هم تقریبا آثار همه بجز خواننده های جدید را گوش می کنم، خواننده های جدیدی که تازه وارد مارکت شده اند و اغلب هیچ بار هنری، ارزش موسیقایی و کلام و آهنگسازی ندارند و قابل دفاع نیستند. یکی از آهنگسازان و نوازندگان مورد علاقه من که در نوجوانی بازهم تاثیر مثبتی در سبک موسیقی من داشته ،کنی جی، نوازنده ساکسیفون است. در نوجوانی هم برای مدت طولانی مخاطب کریستی برگ بودم.

بعد از کنسرت 26 مرداد چه برنامه ای دارید؟
من معمولا قبل از اینکه تمرینات گروه را شروع کنم یک ایده کلی و برنامه ریزی برای آن دارم. همین باعث شده کنسرت به کنسرت و با اختلاف فاحشی که در تصاویر کنسرت ها نیز مشاهده می شود چند برابر کیفیت کنسرت را افزایش دهیم. به دید مخاطب کنسرت اخیر یک کنسرت موفق بوده است که با بزرگترین ارکستر ممکن و در یکی از بهترین سالن ها اجرا شد. اما همچنان برنامه های خلاقانه ای برای کنسرت های آینده داریم که الان ترجیح می دهم در مورد آن صحبتی نکنم.

چرا تا کنون و در طول این سال ها به طور رسمی آلبومی منتشر نکرده اید؟
در این مورد پیشنهادات زیادی از سوی تهیه کنندگان شناخته شده و شرکت های موسیقی داشته ام، اما اغلب سرمایه گذاران تمایل دارند نظرات صرفا تجاری خود را به خواننده دیکته کنند که با توجه به روحیات، سلایق کاری و چهارچوب های من این امر امکان پذیر نیست و بعد از این همه سال فعالیت نمی توانم افکار خود را به بازار و درآمدزایی کلان و ثروت بفروشم و رضایت از کارم برایم از همه چیز مهمتر است. بر همین اساس مذاکرات ما به نتیجه نرسید تا اینکه قراردادی را با سرمایه گذاری امضا کرده ام که از من نمی خواست شخص دیگری بسازد و ایشان تمایل دارند فضای مردمی را با کلام فاخر و هنری و ارزشمند تلفیق کنم. احتمالا در یک سال آینده شرایط ضبط و تولید آلبوم کلید خواهد خورد که درآن ساخته های خودم تعدادی از قطعات را در بر خواهد گرفت. تم آلبوم تلفیقی از سبک های پاپ، راک، فولکلور و کلاسیک تشکیل خواهد داد.

مشوق شما در موسیقی چه شخص یا اشخاصی بوده اند؟
با اینکه پدر و پدر بزرگم در این حرفه فعال بودند اما به علت مشکلات معیشتی غالب هنرمندان در کشور، ترجیح پدر من بر این بود که من در حوزه ی مهندسی فعالیت داشته باشم و در این راستا به تحصیل در رشته مهندسی معدن پرداختم. شاید بتوان گفت جای مشوق به معنای متداول آن در زندگی هنری من همیشه خالی بود. من در این مسیر بارها و بارها بخاطر نبود حامی به بن بست خورده ام و اگر در جایی قرار گرفته ام پله به پله و با سختی به آن رسیده ام و رمز آن را پشتکار بسیار زیاد، نا امید نشدن و هدفمند بودن می دانم. خیلی وقت کمی برای استراحت دارم و تمام وقت خود را با برنامه ریزی های دقیق و فشرده صرف مطالعات تخصصی و ارتقای سطح دانش و بالابردن تواناییی خود در عرصه های مختلف می نمایم. گاهی کار10 یا 15 نفر را خودم انجام می دهم. اما از همه مهمتر لطف خدا بوده که هر موقع ناامید شده ام، مطمئن بودم درب جدیدی باز خواهد شد. همیشه به کاری که می خواستم انجام دهم واقف بودم و برای آن برنامه داشتم. نا گفته نماند دیدن نتیجه تلاش های من در این سال ها باعث همسویی خانواده خصوصا مادر عزیزم با فعالیت های هنری من شد.

دلیل تاسیس ارکستر آوای شفق چه بود؟
من سال ها با ارکسترهای مختلفی همکاری داشته ام اما پیروی از نگرش ارکسترهای دیگر با اهداف من همسو نبود از این رو ارکستر آوای شفق را در سال 91 تاسیس کردم که همراه این گروه کنسرت های متعددی را در سالن های مختلف تهران برگزار کردیم. خوشبختانه نوازندگان با انگیزه و توانایی همراه من شده اند که با افکار من همسو هستند. در این مسیر”محمدرضا پیرجانی” به گروه اضافه شد که هم اکنون مدیرت ارکستر را به عهده دارد و در بسیاری از بخش ها کمک و همراه من بوده است. نا گفته نماند یکی از ویژگی های منحصر به فرد آوای شفق، گروه کُر این ارکستر می باشد که همگی توسط اینجانب تحت تعلیمات تخصصی قرار گرفته و در خلال اجراهای متعدد تبدیل به خواننده هایی توانا و با تجربه شدند.

و اما وضعيت موسيقي كشور و اينكه چه پيشنهادي براي بهبود وضعیت حال حاضر دارید؟
چند سالي است كه وضعيت موسيقي كشور به شدت فضاي بازاري شده ، عملاً سرمايه دارها خیلی بیشتر از پیش وارد ماركت موسيقي شده اند و گویا يك مسيري پيدا كرده اند براي درآمدزايي كلان .سرمایه گذار فرد بی تجربه ای را پیدا می کند که اغلب هیچ رزومه هنری نداشته باشد. قرارداد بسیار تحقیر آمیزی با او می بندد، برایش از راه های زود بازده تبلیغ می کند و به یک سال نشده کنسرت برگذار می کند و این پول های کلان است که در جیب سرمایه گذار سرازیر می شود و موسیقی کشور در یک سرازیری مهلک قرار می گیرد. مسئله اي كه در موسيقي وجود دارد و معمولاً در هنرهاي ديگر وجود ندارد اين است كه به راحتي مي شود تظاهر به خواننده بودن كرد. شما در استوديو يك چيزي ضبط مي كنيد، با نرم افزارهاي مربوطه صدا را اديت مي كنيد و بعد كار را پخش مي كنيد. پخش بسيارمهم است، كافي است شما چندين ميليون هزينه كنيد یا يك سرمايه گذار شما را حمايت كند. حتي اگر صداي خوبي هم نداشته باشيد كار شما پخش مي شود و به گوش شنوندگان بسیار زیادی می رسد، شما به راحتي مخاطب پيدا مي كنيد و كنسرت مي دهيد، حتی اگر ترانه، آهنگسازی و تنظیم بسیار ضعیف، تکراری و پیش پا افتاده باشد. متاسفانه تعداد خواننده نماها در كشور بسيار زياد شده و عمدتاً يا خودشان سرمايه گذارهستند يا سرمايه گذارهاي با نفوذي دارند. عملاً اگر بخواهم برايتان راحت بگويم، شما اگر ٢ ميليارد در حسابتان پول داشته باشيد، كه البته براي خيلي از افرادی كه در حال حاضر در مارکت موسیقی كشورهستند اين مبلغ به هیچ وجه پول زيادي نيست. شما اين مبلغ را هزينه كنيد، چند برابر آن به شما برمي گردد ومعروف هم مي شويد و می توانید در کسب و کار اصلیه خودتان سرمایه گذاری کنید و موفق تر باشید اما در این بین لطمات بسیار زیادی به بدنه موسیقی کشور خواهید زد اگر برایتان اهمیتی داشته باشد. با اين كار فرصت را از خواننده هايي كه واقعاً زحمت كشيده اند مي گيرند و اين يك مبارزه و رقابت ناعادلانه است بین هنر و سرمایه . در مارکت امروز در واقع سرمايه گذار دارد سليقه شنونده را تحت شعاع قرار مي دهد. به عنوان پیشنهاد… توجه داشته باشيد وقتي يك تايم طولاني شما يك غذاي نامناسب را جلوي فردي قرار دهيد، نا خودآگاه فكر مي كند كه آن بهترين غذاي ممكن است، تا ما غذاي بهتري را ارائه ندهيم، تصور مخاطب اين خواهد بود كه تعريف غذا، همان تعريف نادرستي است كه از مدت ها قبل داشته است. مشكل ما اين است كه توليدات و ساخته هاي ارزشمند هنري نداريم يا اگر داريم حمايت درستي از آن نمي شود .

توصیه شما به کسانی که می خواهند در این راه قدم بردارند چست؟
بی شک موفقیت بدون تلاش مستمر به دست نمی آید و البته که باید از راه درست وارد شوند . باید برای هدفشان زحمت بکشند و ناامید نشوند. موسیقی با دل آدم ها سرو کار دارد پس باید از درون هم شفاف و صادق باشند، در کنار ارتقای خود از لحاظ موسیقیایی مسائل انسانی را نیز در نظر بگیرند و فارغ از حسادت و غرور کاذب در مسیر موفقیت قدم بردارند.

و کلام آخر…
می خواهم اشاره کنم به صحبت های لوریس چکناواریان عزیز که در تمرین آخر ارکستر ما حضور داشتند، به گفته ایشان هنر و موسیقی دریچه و راهی است برای نزدیک کردن اقوام مختلف و انسان ها در سرتا سر جهان و باعث ایجاد صلح می شود. این مسئله نقش مهم موسیقی سالم را در زندگی انسان ها نشان می دهد بنده هم تمام تلاشم را در این راستا قرار داده ام و سعی می کنم فعالیت هایم باعث شکل گیری اتفاقات مثبت و تحول در زندگی افراد شود.