نگاهی به ویژگی های ساز هارپسیکورد

آوای فردا: هارپسیکورد، به انگلیسی (harpsichord) و به ایتالیایی(cembalo)، از خانواده ساز های زهی_زخمه ای و از یکی از انواع ساز های صفحه کلید دار است.

این ساز نزد موسیقی‌دانان دورهٔ رنسانس و باروک محبوبیت زیادی داشته و یکی از مهم‌ترین سازهای کلاویه‌ایِ موسیقی اروپایی از قرن شانزدهم تا نیمهٔ آغازین ِقرن هجدهم میلادی بوده‌است.

این ساز دارای تعدادی کلاویه یا کلید اختصاصی است که هر کدام نتی جداگانه و متفاوت را می نوازند. به دلیل گستردگی محدوده صوتی این ساز نت نویسی آن به طور همزمان با دو کلید سل و فا انجام می شود و آهنگ ساز برای این ساز از «باس شیفره» یا «شماره گذاری شده» استفاده می کرد که سبب می شود نوازنده امکان بداهه نوازی در آکورد های تعریف شده را داشته باشد.

کلید های هارپسیکورد دارای دو رنگ سیاه و سفید هستند که کلاویه های سیاه از جنس چوب بوده و در سایز بزرگ تر از کلاویه سفید برای اجرای ۷ نت اصلی و کلاویه سفید از جنس عاج برای ۵ نت میانی در نظر گرفته شده است. این کار برای کاهش هزینه ساخت و قیمت این ساز است و در مقایسه با مدل های دیگر آن که دارای دو ردیف کلاویه با کوک یکسان است، در این مدل کلاویه ها یک ردیف نت ها تنها با یک سیم و در ردیف دیگر با دو سیم هم صدا اجرا می شوند‌.

هارپسیکورد از لحاظ شکل شبیه به پیانو بوده و در واقع آن را مادر پیانو می نامند. اما در ایجاد صدا دارای تفاوت های عمده با یک دیگر هستند.

فشردن هر یک از کلاویه های هارپسیکورد باعث به صدا در آمدن سیم ها به وسیله شی کوچکی مانند پیک یا مضراب به صورت زخمه ای می شود. در پیانو اما با فشردن هر یک از کلاویه ها سیم ها در اثر برخورد با شی چکش مانندی به روش ضربه ای صدا تولید می کنند.

همچین هارپسیکوردها نمی توانستند مانند پیانو، هم صدای پر قدرت و هم صدای ملایم را ایجاد کنند بلکه تنها قادر به تولید صدای های محدود و ثابتی هستند.

هارپسیکورد دارای شکل و اندازه های مختلف با عملکردی یکسان است.
ویرجینالز (virginals) میوسلر (muselar) اسپینِت (spinet) از خانواده ساز هارپسیکورد در اندازه ای کوچک تر هستند.

منبع : اختصاصی آوای فردا