مقام‌های موسیقی باستانی ایرانی نواخته می‌شوند

آوای فردا: آنسامبل «موزیک فابریک» از مجموعه‌های موسیقایی کشور آلمان بخشی از مقام‌های اصیل موسیقی باستانی ایران به آهنگسازی ارشیا صمصامی نیا را اجرا می‌کند.

به نقل از امور رسانه ای پروژه، قطعه «ریزلحظه‌ها» به آهنگسازی ارشیا صمصامی‌نیا که بر اساس مقام‌های اصلی موسیقی باستانی ایران آهنگسازی شده، دی امسال توسط آنسامبل آلمانی موزیک فابریک اجرا می‌شود.

آنسامبل آلمانی موزیک فابریک در پروژه جدید خود که ۲۰ دی امسال برگزار می‌شود، آثاری برای ساز عود و آنسامبل را به سه آهنگساز ایرانی و یک آهنگساز آلمانی سفارش داده است که یاسمین شاه‌حسینی، عودنواز ایرانی به عنوان سولیست در تمامی قطعات این کنسرت خواهد نواخت. کارن کیهانی، سارا اباذری، ارشیا صمصامی‌نیا و یوآخیم هاینز، آهنگسازانی هستند که آثارشان در این کنسرت به اجرا در خواهد آمد.

ارشیا صمصامی نیا درباره قطعه اجرایی خود با این آنسامبل گفت: قطعه‌ای که از من در پروژه موزیک فابریک اجرا می شود «ریز لحظه‌ها شماره چهار» نام دارد که چهارمین قطعه از مجموعه ای به همین نام یعنی «ریز لحظه‌ها» است. این مجموعه را که شامل هشت قطعه با سازبندی مختلف است بر اساس هشت مقام اصلی موسیقی باستانی ایران ساخته‌ام.

وی با تاکید بر اینکه که در این مجموعه؛ شنونده قطعه ای با معیارهای موسیقی اصیل ایرانی نخواهد شنید، اظهارکرد: من در این اثر سعی کردم تنها از مقام‌ها و فواصل موسیقی باستانی ایران در راستای متریال و ابزاری برای آهنگسازی با رویکردی نو به دور از هرگونه خودنمایی فرهنگی و اگزوتیسم هنری استفاده کنم و شاید تنها با مطالعه پارتیتور اثر، بتوان ردپای موسیقی ایرانی مشاهده کرد.

خالق مجموعه «ریز لحظه‌ها» توضیح داد: من از فواصل ایرانی در قطعه ام به گونه‌ای استفاده کردم که شنیده نشود. یعنی هویت ایرانی بودن کاملا محو و گنگ به گوش می رسد. ولی زمانی موزیسینی بخواهد کار من را آنالیز کند با مطالعه پارتیتور اثر متوجه خواهد شد که کاملا بر اساس فواصل موسیقی ایرانی ساخته شده است. در واقع تنها با آنالیز قطعه؛ پررنگ بودن ردپای موسیقی ایرانی کاملا دیده می‌شود. به هر حال من همیشه تمایل دارم موسیقی‌ام را با تفکر خودم بسازم نه اینکه چون ایرانی هستم موسیقی ام صرفا باید ایرانی صدا بدهد. بر این اساس استفاده از مقام‌ها و فواصل موسیقی باستانی ایران را به عنوان متریالی برای آهنگسازی انتخاب کردم تا بتوانم به پدیده جدیدی در موسیقی دست پیدا کنم.

این آهنگساز موسیقی معاصر با اشاره به سازبندی قطعه «ریز لحظه‌ها شماره چهار» گفت: این اثر را برای عود، فرنچ هورن، فلوت، ویلن، پرکاشن و اصوات الکترونیک نوشته‌ام که بخش بزرگی از تز دکتری من را دربرمی‌گیرد.

صمصامی‌نیا که آثارش طی سالهای اخیر با آنسامبل‌های معتبر جهان اجرا شده، آنسامبل موزیک فابریک را یکی از پنج آنسامبل پرمخاطب جهان دانست وگفت: معتقدم همکاری با این آنسامبل موجب بیشتر دیده شدن آهنگساز با هر ملیتی در سطح جهانی می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا ما در ایران فقر ارکسترها و آنسامبل‌های مختص اجرای موسیقی معاصر داریم، بیان کرد: کمبود بودجه، عدم حمایت مالی از تشکیل شدن آنسامبل‌ها و ارکسترها، ضعف بسیار شدید در آموزش تکنیک نوازندگی موسیقی مدرن به نوازندگان جوان در محیط آکادمیک و دانشگاهها از علل اصلی این مسئله است. این درحالی است که در اکثر کشورها و حتی کشورهای همسایه ایران مثل ترکیه، گرجستان، آذربایجان و البته روسیه بودجه سالیانه زیادی در اختیار وزارت فرهنگ و هنر و دیگر نهادهای هنری‌ به منظور حمایت ازتشکیل ارکسترها و رویدادهای هنری نو؛ قرار می‌گیرد.

آنسامبل آلمانی موزیک فابریک که یکی از آنسامبل‌های پیشرو در عرصه موسیقی معاصر است، در اولین اجرای خود در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۲۰ دیماه با اجرای آثاری برای آنسامبل و عود در شهر کلن آلمان روی صحنه می‌رود.