آشنایی با آکاردئون و انواع آن

هارمونیکا قدیمی ترین نام این ساز و از سازهای هم خانواده آن می باشد.

آوای فردا: آکاردئون سازی دارای شستی و از انواع ساز های بادی، با بدنه چین دار و سطحی مورب در دو طرف و بدنه فانوسی است. نام این ساز برگرفته از کلمه آلمانی (Akkord) به معنای آکورد موسیقی است.

هارمونیکا قدیمی ترین نام این ساز و از سازهای هم خانواده آن می باشد. نامی یونانی ‌که به معنای هارمونی موسیقیایی است. همچنین‌ آکاردئون از جمله ساز های قابل حمل است‌.

«بلو / Bellow»، «بدنه»، «مکانیسم پالت»، «بخش های متغیر»، «سیستم های دستی راست دست»، «سیستم های دستی چپ دست»، «سوئیچ ها و رنک های رید»، «تیپ های کرومیک و پیانو»، «استرپ ها» و «بخش های غیرمعمول» بخش های ثابت یک آکاردئون را تشکیل می دهند.

بدنه ساز متشکل از دو جعبه چوبی بهم چسبیده شده به کمک بلوها است که سیستم های دستی چپ دست یا راست دست در آن قرار دارند که هر کدام دارای پنجره های مشبک می باشند.
این پنجره ها سبب تسهیل ورود و خروج هوا و تولید صداهای بهتر می شود.

طراحی پنجره ها به گونه ای است که نوازنده می تواند دکورهای مختلفی بر روی ساز در هر قسمت انجام دهد. پنجره سمت راست جعبه معمولا بزرگتر بوده و برای نواختن ملودی بکار می رود و پنجره سمت چپ نیز برای همراهی با آهنگ‌است، اما نوازنده می تواند این قانون را برای خود تغییر دهد. روی بدنه این ساز یک کیس باس با کلید های شبیه به پیانو در دو طرف و یک کیس باس که این دو قسمت مجزا را بهم وصل می کند، قرار دارد.

بلو اساسی ترین بخش یک آکاردئون برای تولید صدا است، که با حرکت خود صدای مورد نظر را ایجاد می کند. بلو ساخته شده از لایه های چین دار به همراه صفحه خاصی است که به آن ها چرم و فلز آلیاژ مخصوص اضافه شده است که سبب ایجاد فشار هوا یا خلا شده و این فشار هوا به تغییر صدای تولیدی کمک می کند.

آکاردئون ها از نظر فنی دارای دو نوع یونی سونوریک و بیسونوریک هستند. نوع یونی سونوریک آن با هر جهت حرکت بلو یک نوع نواک (pitch) یا زیر و بم دارند و نواک ها وابسته به اندازه آکاردئون است. اما در بیسونوریک نواک‌ های متفاوتی با کمک جهت های حرکت بلو ایجاد می شود.

نوازنده یا آکاردئونیست برای نواختن ساز، آن را بین دو دست خود می‌گیرد و با باز و بسته کردن ساز آن را می‌نوازد. در آکاردئون جریان هواست که تولید صدا می‌کند، بدین صورت که زبانه‌هایی فلزی به نام رییدز (reads) هنگام عبور جریان هوا شروع به ارتعاش می‌کنند و صدا تولید می‌شود. جریان هوایی که از پالت‌ها عبور می‌کند، توسط یک کیبورد مدیریت می‌شود.

آکاردئون ها به طور کلی چهار نوع هستند:
– آکاردئون‌ بایان یا آکاردئون باندونئون که توسط هنریش بند ابداع شد. سازی محبوب و پرطرفدار در آرژانتین است و برای نواختن موسیقی تانگو استفاده می شود. آکاردئون بایان خود دارای دو نوعReinlander و chemnitz است که Reinlander معروف ترین نوع بایان است.

-آکاردئون کنسرتینا توسط سرچارلز ویت استون ابداع شد. این ساز میان دریانوردان بسیار رواج دارد. کیبورد این ساز در ابتدا با دست چپ کنترل می شد ولی بعدها سازی به نام
فلوتینا ابداع شد که کیبورد آن با دست راست کنترل شود.
آکاردئون های امروزی نیز ترکیبی از این دو ساز است.

-پیانویی نوع دیگری از آکاردئون است که در کنسرت ها و موسیقی های فولک به کار برده می شود.

– نوع ایرانی و روسی آکاردئون را گامون، قارمان یا قارمون می نامند که کمی کوچکتر از آکاردئون است.

آکاردئون ها همچنین بر اساس ساختار ساز به دو دسته تک‌کنشی و دو کنشی تقسیم می شوند نمونه های اولیه را تک کنشی و نمونه های متاخر را دوکنشی می نامند.

در آکاردئون های تک کنشیِ بیش از دو اکتاو، ۱۰ دکمه و معمولا دو کلید برای دست چپ کافی است، که یکی برای نت باس و دیگری برای آکورد است.

در آکاردئون های دو کنشی، زبانه‌های هر دو قسمت برای نت‌های مشابه تنظیم شده اند. آکاردئون پیانو جزء این نوع است که برای دست راست هم یک صفحه کلید به سبک پیانو دارد.

منبع: اختصاصی آوای فردا